Klik op het plusteken voor één van de begrippen om de definitie te zien en de punten die even wennen zijn.
- Onze definitie: Iemand wiens genderidentiteit samenvalt met het (oorspronkelijke) biologische geslacht. Ook wel ‘niet-trans’ genoemd.
- Wennen voor Cis: De automatische indeling in mannen en vrouwen op grond van biologie is niet meer vanzelfsprekend. De nadruk is verschoven naar de eigen beleving.
- Wennen voor trans: De naam cis is geen eigen keuze van de mannen en vrouwen wie het betreft. De meesten identificeren zich graag “gewoon” als man of vrouw. Als zelf-identificatie een recht is voor de LHBTIQ+ gemeenschap, dan is het dat ook voor “cisgenders”.
- Onze definitie: Een sterk gevoel van onvrede met het geslacht waarmee je geboren en opgegroeid bent, of verwarring omtrent de gender die je zou willen hebben.
- Wennen voor Cis: Gender is niet hetzelfde als geslacht. Hoewel ook transpersonen dit nog wel eens door elkaar halen, vooral wanneer gesproken wordt over “man” of “vrouw”.
- Wennen voor trans: Deze term wees oorspronkelijk op een psychische aandoening, en wordt nog vaak gebruikt als synoniem voor genderincongruentie. Maar niet iedereen die hem gebruikt, ziet transpersonen als psychisch gestoord!
- Definitie: Het innerlijke gevoel of de psychologische ervaring die iemand over zijn of haar geslacht heeft: mannelijk, vrouwelijk of iets anders.
- Wennen voor Cis: Het gaat hier niet om uiterlijke of biologische kenmerken. De nadruk ligt sterk op het gevoel. Transpersonen zijn dan ook snel gekwetst wanneer men hen mis-gendert. Dat is ook goed voorstelbaar, want een gevoel kun je niet zomaar veranderen.
- Wennen voor trans: Grote delen van de maatschappij zijn nog niet gewend aan of kunnen zich niet vinden in een identiteit die niet objectief kan worden vastgesteld. Dit wordt wellicht te gemakkelijk transfoob genoemd. De nieuwe soort definitie, die het belang van het biologische geslacht waarmee men is geboren reeds overstijgt, geeft niet alleen onzekerheid, maar ook een aantal juridische en medische problemen. Deze zorgen moeten niet persoonlijk worden opgevat, maar betreffen de steeds grotere eisen die de transcommunity al of niet bewust aan de rest van de maatschappij stelt.
- Definitie: Als de genderidentiteit, -rol of -expressie van een persoon afwijkt van de culturele normen die voor de mensen van een bepaald geslacht meer gangbaar zijn.
- Wennen voor Cis: Ook culturele normen zijn aan verandering onderhevig. Het spreken over “normaal” helpt niet. Ook hele slechte dingen kunnen normaal zijn geworden. Je zult dus met meer inhoudelijke argumenten moeten komen waarom je iets een slechte ontwikkeling vindt.
- Wennen voor trans: Erkennen dat er wel degelijk culturele normen zijn die meer gangbaar zijn en daarom nog niet verkeerd. Ook zij kunnen niet volstaan met het propageren van een nieuw normaal zonder dat uit te leggen. Er anders over denken is niet hetzelfde als haat.
- Definitie: Gewoonlijk: het ondergaan van een bepaalde vorm van medisch ingrijpen, maar ook: een sociale transitie: een nieuwe naam, nieuwe kleding en het leven in het zelfgekozen gender.
- Wennen voor Cis: Dat wat medisch mogelijk is nu ook (steeds vaker) gebeurt. Dat je iemand wellicht gedeeltelijk opnieuw moet leren kennen. Dat er een community is die flink aan de weg timmert en die voor de transpersoon als een nieuwe familie is, waar het advies en de vragen van de ouders van ondergeschikt belang zijn.
- Wennen voor trans: Dat een transitie jezelf misschien heel blij maakt, maar dat je dit van de omgeving eigenlijk niet mag vragen. En als de reacties tegenvallen, hoef je nog steeds niet alle contact te verbreken. Het is een teken van volwassenheid wanneer je met verschillende soorten mensen kunt omgaan, en zeker met de ouders die jou op de wereld hebben gezet, en uitzonderingen daargelaten, het goede met jou voor hadden. Het van jouw kant zoveel mogelijk herstellen van de relatie zou je kunnen zien als onderdeel van een succesvolle transitie. Hoe eerder beide partijen zich voor dat herstel inzetten, hoe beter. En als dat niet hoeft, omdat jullie gewoon goed zijn blijven communiceren, dan heb je geluk gehad. Maar dan moet je er wellicht aan wennen dat het niet met iedereen zo makkelijk gaat. Je neemt iemand niet serieus wanneer je eist dat hij of zij net zo reageert als persoon X die jou immers wel heeft geaccepteerd. Dan leg je iemand een norm op, terwijl je tegelijkertijd zegt dat niemand jou een norm mag opleggen.
- Definitie: Term om iemand mee aan te duiden die de biologische kenmerken van beide geslachten heeft.
- Wennen voor Cis: niet relevant
- Wennen voor trans: dat dit vrij zeldzame (biologische) verschijnsel niet wijst op een breed (en vooral psychologisch) non-binair spectrum.
- Definitie: Eén van de paraplubegrippen voor mensen die zich niet als man of vrouw identificeren. Daarnaast ook gebruikt om het geloof te omschrijven dat eigenlijk niemand één duidelijk geslacht heeft, oftewel het idee van een spectrum. In het laatste geval verwart men de termen geslacht en gender.
- Wennen voor Cis: Dat non-binaire en transpersonen een nieuwe taal hanteren, die bovendien nog evolueert.
- Wennen voor trans: Dat het voor veel cis-genders nooit logisch zal zijn om geen onderscheid te maken tussen man en vrouw, en dat vervolgens toch te moeten doen in het kader van een transitie, die immers van man naar vrouw is of omgekeerd.
- Definitie: In het verleden een laatdunkende term voor LHBT’ers. Het begrip is opnieuw geclaimd door vooral jonge LHBT’ers die zich niet thuis voelen in de traditionele categorieën van genderidentiteit en seksuele oriëntatie. Queer is een verzamelnaam voor iedereen die de bestaande termen zoals man/vrouw, homo/hetero en andere termen te beperkt vindt. Queer betekent letterlijk: vreemd. Mensen die deze term gebruiken, staan voor een open, brede identiteit en seksualiteit en willen zichzelf wat betreft geslacht en/of seksuele voorkeur niet in een hokje plaatsen. In het rijtje LHBTIQ staat de Q voor sommigen ook voor questioning: iemand die nog niet weet op welk geslacht hij of zij valt of met welk gender hij of zij zich identificeert.
- Wennen voor Cis: zie non-binair
- Wennen voor trans: zie non-binair
- Afkorting van: Trans-exclusionary radical feminist (transgenders uitsluitende radicale feminist)
- Definitie: Mensen die geloven dat het niet in het belang van de emancipatie van vrouwen is wanneer transgender vrouwen worden gelijkgesteld aan niet-transgender vrouwen. Het werd in 2008 geïntroduceerd door de feministische blogger Viv Smythe. Aanvankelijk was het een neutrale beschrijving, maar gaandeweg heeft het een negatieve connotatie gekregen. Volgens de Van Dale is het in Nederland voornamelijk een scheldwoord. Volgens Wikipedia is het echter ook een geuzennaam aan het worden die door enkele prominente vrouwen met trots wordt gedragen.
- Wennen voor Cis: Dat veel transgender vrouwen emotioneel en fysiek veel hebben geïnvesteerd in hun transitie en graag gezien willen worden als “volledig” vrouw. Zie ook onder “trans vrouw” (met een spatie). Sommigen hebben zelfs afscheid genomen van de toevoeging “trans” en zien zichzelf als vrouw met een “trans voorgeschiedenis” of zelfs “nooit iets anders dan vrouw”.
- Wennen voor trans: Een terf kan, maar hoeft niet, vijandig te staan ten opzichte van transgender vrouwen of zich te verzetten tegen inclusie. Denk niet te snel: ze zijn allemaal hetzelfde. Vaak is er alleen oprechte bezorgdheid dat transgender-rechten op bepaalde gebieden kunnen botsen met traditionele vrouwenrechten. Transgenders kunnen zelfs worden geaccepteerd als medestrijders voor vrouwenrechten. Maar uiteraard is dat niet mogelijk zolang er geen overeenstemming is over wat een vrouw is. De oorzaak van dat gebrek aan overeenstemming ligt niet bij één partij.
- Definitie: zelfde als transman, maar met meer nadruk op de wens van de persoon om als volledig mannelijk te worden beschouwd
- Wennen voor cis: dat de spatie voor trans personen betekenis kan hebben en gebruikt kan worden om te bepalen of je transfoob bent
- Wennen voor trans: dat het voor cis-genders niet logisch is dat de meeste transpersonen non-binair denken en tegelijkertijd duidelijk als man OF vrouw beschouwd willen worden
- Definitie: Overkoepelende term om een persoon aan te duiden bij wie gender en biologisch geslacht niet samenvallen of die zich bij het geboortegeslacht ongemakkelijk voelt. Transgenders duiden zichzelf met een scala aan begrippen, zoals non-binair en genderqueer.
- Wennen voor Cis: Dat er reeds bij “ongemakkelijk voelen” wordt gesproken over trans, een woord dat zoveel lijkt op “transitie” dat het daar ook weer gemakkelijk toe leidt. Het gevoel is hier de autoriteit en het biologische geslacht lijkt van ondergeschikt belang.
- Wennen voor trans: Doordat veel van deze nieuwe begrippen elkaar overlappen, maar toch ook weer niet helemaal gelijk zijn, zullen veel cis-genders door de bomen het bos niet meer zien.
- Definitie: zelfde als transvrouw, maar met meer nadruk op de wens van de persoon om als volledig vrouwelijk te worden beschouwd
- Wennen voor cis: dat de spatie voor trans personen betekenis kan hebben en gebruikt kan worden om te bepalen of je transfoob bent
- Wennen voor trans: dat het voor cis-genders niet logisch is dat de meeste transpersonen non-binair denken en tegelijkertijd duidelijk als man OF vrouw beschouwd willen worden
- Definitie: Biologische vrouw (bij geboorte) die zichzelf identificeert als man en al of niet een medische transitie heeft ondergaan.
- Wennen voor Cis: Vooral dat transmannen aangeduid willen worden als man, zelfs wanneer er nog geen medische transitie is geweest en zij dus niet de zichtbare kenmerken hebben van een man.
- Wennen voor trans: Dat er in onze samenleving altijd wordt gelet op uiterlijke kenmerken en dat men dat zelf feitelijk ook doet, niet alleen bij anderen, maar ook bij zichzelf.
- Definitie: Biologische man (bij geboorte) die zich identificeert als vrouw en die al of niet een medische transitie heeft doorgemaakt.
- Wennen voor Cis: Vooral wanneer een transvrouw vrouw wil worden genoemd. Het meedoen aan vrouwensporten is zelfs zo omstreden, dat we in dit geval niet zouden willen zeggen: Wen er maar aan!
- Wennen voor trans: Dat de steeds bredere acceptatie van transvrouwen wel degelijk ook door velen als bedreiging van de emancipatie van de als vrouw geboren vrouw kan worden gezien. Deze emancipatie was namelijk nog niet afgerond of mannen zorgen voor een nieuwe verschuiving in het machtsevenwicht. Je kunt daar persoonlijk misschien weinig aan doen, maar op groepsniveau doet zich deze dynamiek gewoon voor.
- Definitie: In het verleden gebruikt als een medische term om iemand mee aan te duiden die een transitie wilde ondergaan of heeft ondergaan. Veel transseksuelen identificeren zich niet (meer) als transseksueel en worden liever transgender genoemd.
- Wennen voor Cis: nieuwe naam
- Wennen voor trans: dat de verschillende namen voor anderen onoverzichtelijk kunnen zijn. Mensen die zelf niet-trans zijn, zullen bovendien minder snel nieuwe termen gebruiken dan degenen die zelf een transitie doormaken. Dit is te verwachten en daarom niet per sé een indicatie van haat.